W ramach drugiego etapu odmrażania gospodarki zniesiono część ograniczeń obowiązujących najemców galerii handlowych. Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 2 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii przywrócona została w pewnym zakresie możliwość prowadzenia działalności przez znaczną grupę najemców zajmujących się handlem detalicznym i działalnością usługową.
Nie wszyscy najemcy są w takiej samej sytuacji
Zniesienie zakazu prowadzenia działalności dotyczy to m.in. najemców zajmujących się sprzedażą tekstyliów i ubrań, obuwia i wyrobów skórzanych, mebli i sprzętu oświetleniowego, urządzeń RTV i AGD czy książek. Przywrócono także możliwość otwarcia w weekendy wielkopowierzchniowych sklepów budowlanych (przy uwzględnieniu zakazu handlu w niedziele).
W dalszym ciągu zamknięte są jednak m.in. funkcjonujące w galeriach kina, kluby fitness czy zakłady fryzjerskie i kosmetyczne, a ograniczenia w prowadzeniu działalności dotykają restauracje i kawiarnie, które mogą świadczyć usługi wyłącznie na dowóz lub od 2 maja 2020 r. także ponownie na wynos (przy czym zakupionych posiłków czy produktów nie można skonsumować na terenie galerii).
Dodatkowo, wznowienie działalności w placówkach znajdujących się w galeriach zostało obwarowane szeregiem obowiązków i nakazów, jakie wprowadziło Rozporządzenie. Są to m.in.:
obowiązek zapewnienia rękawiczek jednorazowych lub środków do dezynfekcji rąk
nakaz noszenia rękawiczek przez klientów podczas zakupu towarów lub usług czy
obowiązek dokonywania, w godzinach ich otwarcia, co najmniej raz na godzinę, dezynfekcji stanowiska kasowego.
Liczba potencjalnych klientów uzależniona została od powierzchni placówki handlowej (max. 1 osoba na 15 m2 powierzchni, na której odbywa się handel lub świadczone są usługi, za wyjątkiem obsługi), a dodatkowo od powierzchni samej galerii (przy zastosowaniu takiego samego wyznacznika). Jak wynika z wytycznych opublikowanych na oficjalnej stronie rządowej, do wyliczenia tej powierzchni nie wlicza się powierzchnia korytarzy.
Nowe Rozporządzenie przewiduje także czasowe ograniczenie prowadzenia działalności przez agentów turystycznych i organizatorów turystyki (a więc placówek nie uruchomią jeszcze biura podróży) oraz prowadzenia handlu detalicznego lub prowadzenia działalności usługowej na wyspach handlowych (za wyjątkiem tych spełniających określone w Rozporządzeniu wymogi, o czym niżej).
UWAGA
Ograniczenia obowiązujące na mocy poprzedniego Rozporządzenia Rady Ministrów z 19 kwietnia 2020 r. dotyczyły obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2. W nowym Rozporządzeniu z 2 maja 2020 r. ograniczenia dotyczą obiektów handlowych lub usługowych o powierzchni sprzedaży lub świadczenia usług powyżej 2000 m2. W tym zakresie doszło więc do rozszerzenia ograniczeń.
Czas na podjęcie decyzji, co dalej?
Powołując się na przewidywany mniejszy ruch w galeriach handlowych część najemców podejmuje decyzje o wygaszaniu umów, poszukując umownej lub ustawowej podstawy do odstąpienia lub wypowiedzenia umowy. Niejednokrotnie takie działanie może jednak prowadzić do sporu, którego rozwiązanie nastąpi dopiero na drodze sądowej.
Jednocześnie najemcy, którzy nie decydują się na taki krok, stoją lub w najbliższym czasie staną przed decyzją, czy skorzystać z rozwiązania przewidzianego w ustawie wprowadzającej Tarczę 1.0 i złożyć wynajmującemu ofertę przedłużenia obowiązywania umowy na dotychczasowych warunkach, prowadzące do jej przedłużenia o (i) okres obowiązywania zakazu oraz (ii) dodatkowe 6 miesięcy.
Art. 15ze specustawy koronawirusowej zawiera bowiem rozwiązanie, zgodnie z którym w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia działalności wzajemne zobowiązania stron umowy najmu wygasają. Następnie, w okresie trzech miesięcy od dnia zniesienia zakazu najemca może złożyć wynajmującemu bezwarunkową i wiążącą ofertę przedłużenia obowiązywania umowy, a jeżeli oferta taka nie zostanie złożona, umowa będzie uważana za niewygaszoną czasowo (a więc wynikające z niej obowiązki będzie się uważać za wiążące strony także przez czas obowiązywania zakazu prowadzenia działalności – co spowoduje m.in. konieczność dokonania wzajemnych rozliczeń stron za ten czas). Przepis ten dotyczy także umów dzierżawy i innych podobnych umów, przez które dochodzi do oddania do używania powierzchni handlowej.
Także stosowanie tej regulacji budzi wiele wątpliwości (m.in. czy dopuszczalne jest jego stosowanie do umowy dotyczącej używania powierzchni usługowej, a także czy ww. rozwiązanie stosuje się do umów zawartych na czas nieoznaczony i czy związanie ofertą dotyczy również wynajmujących).
Tym bardziej konieczne jest więc wnikliwa i wszechstronna analiza konkretnej sytuacji przed podjęciem bezpiecznej decyzji o tym, czy skorzystać z któregoś z powyższych rozwiązań czy poszukiwać jeszcze innych sposobów radzenia sobie z aktualną sytuacją.
Wątpliwości dotyczące wysp handlowych
Wątpliwości budzi sytuacja najemców tzw. wysp handlowych. Zgodnie z nowym Rozporządzeniem z 2 maja 2020 r. mogą oni prowadzić działalność handlową lub usługową, jeżeli spełnią określone w nim warunki.
WAŻNE
Warunki dla prowadzenia działalności na tzw. wyspach handlowych:
lady prezentacyjne lub stanowiska kasowe są oddzielone przesłonami z tworzywa sztucznego, które oddzielają obsługę wyspy od klientów, a obsługa zakrywa usta i nos za pomocą maski, maseczki lub przyłbicy oraz obsługuje klientów w rękawiczkach jednorazowych,
dostęp do wewnętrznych stref wyspy handlowej ma wyłącznie jej obsługa,
przy wyspie handlowej jest obsługiwana, w tym samym czasie, 1 osoba,
wyspy zapewniają rękawiczki jednorazowe lub środki do dezynfekcji rąk.
Decyzję w tym zakresie Rząd podjął niemal w ostatniej chwili, a o możliwości otwarcia punktów najemcy dowiedzieli się w trakcie długiego weekendu. Część punktów nie zdążyła więc dostosować wysp do wymogów opublikowanego w sobotę Rozporządzenia, a w konsekwencji stoją one zamknięte. Ponadto, w galeriach występują również takie wyspy, które bez przebudowy nie spełniają np. warunku braku dostępności do wewnętrznych stref wyspy przez klientów. Powstaje zatem m.in. pytanie, czy także dla tych podmiotów biegnie termin na złożenie oferty przedłużenia najmu na zgodnie z rozwiązaniem przewidzianych w specustawie koronawirusowej oraz czy mają obowiązek dokonać zmian w konstrukcji wyspy, które umożliwią otwarcie punktów.
Zespół Kubas Kos Gałkowski cały czas monitoruje regulacje i zalecenia wydawane przez organy rządowe i na bieżąco opracowuje konkretne rozwiązania prawne. Pozostajemy w gotowości, aby udzielić wsparcia i odpowiedzi na wszelkie pojawiające się pytania. W razie jakichkolwiek wątpliwości związanych z COVID-19 oraz wpływem pandemii na Państwa działalność, jesteśmy do Państwa dyspozycji.
Artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny, abstrakcyjny i ogólny, nie stanowi opinii prawnej lub porady ani nie może być traktowany jako świadczenie pomocy prawnej w jakiejkolwiek formie. Materiały zawarte w niniejszym artykule nie mogą stanowić podstawy jakiejkolwiek odpowiedzialności Kancelarii lub autora artykułu w stosunku do osób trzecich. Kancelaria "Kubas Kos Gałkowski – Adwokaci sp. p". sp. k. może udzielić porady prawnej lub sporządzić opinię wyłącznie i dopiero po zapoznaniu się ze stanem faktycznym konkretnej sprawy. W celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji lub pomocy prawnej skontaktuj się z naszym prawnikiem.