Organy publiczne w niedawno przyjętych aktach prawnych wprowadziły wiele obostrzeń i ograniczeń, które obejmą również właścicieli, zarządców i posiadaczy nieruchomości. Zostały nałożone na nich także nowe obowiązki związane z rosnącym zagrożeniem w związku z epidemią wirusa SARS-CoV-2 (koronawirus). Warto już dziś zastanowić się, czy nowe przepisy nie pozostają bez wpływu na codzienne funkcjonowanie i zarządzanie Państwa obiektami budowlanymi.
Przepisy prawne regulujące nowe obowiązki
W związku z epidemią zaczęły obowiązywać nowe szczególne przepisy prawne, które regulują kwestie zakresu obowiązków właścicieli, zarządców i posiadaczy nieruchomości. Od 28 lutego 2020 r. epidemia koronawirusa została objęta przepisami ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, od 8 marca 2020 r. obowiązują przepisy tzw. specustawy o koronawirusie, a w dniu 14 marca 2020 r. ogłoszono w Polsce stan zagrożenia epidemiologicznego.
Z każdą z tych regulacji związane są nowe publicznoprawne obowiązki i ograniczenia skierowane wobec właścicieli, zarządców i posiadaczy nieruchomości omówione poniżej. Nie są to jednak jedyne istotne akty prawne – jednostki samorządu terytorialnego zostały upoważnione, by regulować kwestie związane z wykonywaniem prawa własności również w drodze aktów prawa miejscowego, decyzji administracyjnych, obwieszczeń i rozporządzeń.
Oznacza to, że trzeba na bieżąco monitorować akty podejmowane na szczeblu lokalnym – być może zawarte w nich są kolejne obowiązki nałożone na właścicieli i zarządców nieruchomości. Monitorować należy także przepisy przyjęte w związku z ogłoszoną dziś tzw. tarczą antykryzysową; nie można wykluczyć, że organy administracji publicznej zdecydują się wprowadzić dodatkowe obowiązki dla właścicieli lub zarządców nieruchomością również w tej regulacji.
Nowe obowiązki właścicieli, zarządców i posiadaczy nieruchomości
Podstawowym obowiązkiem właścicieli nieruchomości w okresie trwającego zagrożenia epidemiologicznego jest obowiązek utrzymywania nieruchomości w należytym stanie higieniczno-sanitarnym. Katalog czynności, które powinien podejmować właściciel lub zarządca celem osiągnięcia owego stanu, jest otwarty – są oni zobowiązani podejmować wszelkie działania celem zapobiegnięcia rozprzestrzenianiu się wirusa, w tym prawidłową gospodarkę odpadami i ściekami.
Dalej, właściciel lub zarządca nieruchomości ma nakaz udostępnić teren nieruchomości lub lokali do działań przeciwepidemicznych – dla przykładu mają oni obowiązek udostępnienia nieruchomości celem wykonania zabiegów sanitarnych, jeżeli wykonanie ich wiąże się z funkcjonowaniem obiektów oraz obowiązek ograniczenia korzystania z danych obiektów w przypadku konieczności ich zabezpieczenia.
Ponadto, właściciele nieruchomości są zobowiązani wykonywać nakazy i zakazy wydawane przez organy inspekcji sanitarnej, w tym mają obowiązek udzielenia informacji o osobach zakażonych lub podejrzanych o takie zakażenie. Informacje te dotyczą zarówno danych pomagających zidentyfikować daną osobę (imię, nazwisko, adres), ale także okoliczności świadczących o narażeniu na zakażenie.
Dodatkowo, właściciele i zarządcy są zobowiązani powiadomić swoich najemców lub użytkowników o wynikających ze stanu epidemiologicznego w Polsce nowych obowiązkach i ograniczeniach, nakazach i zakazach oraz czasie oraz zakresie ich obowiązywania – powinni również powiadomić ich o grożących sankcjach i zasadach odpowiedzialności związanych z ich nieprzestrzeganiem.
Jeśli zaś chodzi o codzienny zarząd nieruchomością, właściciele i zarządcy nieruchomości są uprawnieni do wprowadzenia własnych wewnętrznych procedur i regulaminów korzystania z nieruchomości w okresie trwania zagrożenia epidemiologicznego – w tym samodzielnie określić sposób i tryb korzystania z nieruchomości oraz wprowadzić niezbędne ograniczenia. Co istotne, wprowadzenie wewnętrznych ograniczeń nie zwalnia automatycznie najemców i innych użytkowników z obowiązku terminowej zapłaty czynszu.
Na sam koniec należy wskazać, że katalog nowych obowiązków właścicieli i zarządców nieruchomości w związku z epidemią koronawirusa na ten moment nie jest znany. Jest to spowodowane tym, że organy administracji publicznej mają kompetencje by w sposób generalny bądź indywidualny określić szczegółowe wymagania sanitarnohigieniczne, jakim powinny odpowiadać dane obiekty produkcyjno-usługowo-handlowe, co może oznaczać konieczność wydania środków pieniężnych na ich przebudowę bądź modyfikację.
Sankcje
Nieprzestrzeganie obowiązków, nakazów, zakazów lub niepodporządkowanie się treści decyzji administracyjnej wydanych w związku z zagrożeniem epidemiologicznym może stanowić wykroczenie albo przestępstwo zagrożone karą grzywny w wysokości nawet 5 tys. zł. Obowiązki nałożone na podmiot przez organ administracyjny mogą być egzekwowane w drodze tzw. egzekucji administracyjnej.
Zespół Kubas Kos Gałkowski cały czas monitoruje regulacje i zalecenia wydawane przez organy rządowe i na bieżąco opracowuje konkretne rozwiązania prawne. Pozostajemy w gotowości, aby udzielić wsparcia i odpowiedzi na wszelkie pojawiające się pytania. W razie jakichkolwiek wątpliwości związanych z COVID-19 oraz wpływem pandemii na Państwa działalność, jesteśmy do Państwa dyspozycji.
Artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny, abstrakcyjny i ogólny, nie stanowi opinii prawnej lub porady ani nie może być traktowany jako świadczenie pomocy prawnej w jakiejkolwiek formie. Materiały zawarte w niniejszym artykule nie mogą stanowić podstawy jakiejkolwiek odpowiedzialności Kancelarii lub autora artykułu w stosunku do osób trzecich. Kancelaria "Kubas Kos Gałkowski – Adwokaci sp. p". sp. k. może udzielić porady prawnej lub sporządzić opinię wyłącznie i dopiero po zapoznaniu się ze stanem faktycznym konkretnej sprawy. W celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji lub pomocy prawnej skontaktuj się z naszym prawnikiem.