W ramach inicjatywy ustawodawczej Senatu 5 stycznia 2021 r. przedłożony został pod obrady projekt ustawy o wyrównywaniu strat majątkowych wynikających z ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela w czasie stanu epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 (dalej: „Specustawa odszkodowawcza”). Tekst projektu opublikowany został 8 stycznia jako druk nr 307 i dostępny jest TUTAJ. Na tym etapie prac legislacyjnych nie jest jednak pewne, czy projekt uzyska poparcie większości sejmowej.
Główne założenia projektu
Zgodnie z art. 2 ust. 1 Specustawy odszkodowawczej o odszkodowanie od Skarbu Państwa będzie mógł wystąpić każdy, a więc także każdy przedsiębiorca, niezależnie od rodzaju prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, kto poniósł straty majątkowe w wyniku ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela w czasie stanu epidemii. Wykluczone zostały z oczywistych powodów straty powstałe wyłącznie z winy poszkodowanego lub z winy osoby trzeciej. Chodzić ma przy tym tylko o straty majątkowe, jakie przedsiębiorcy ponieśli od momentu formalnego wprowadzenia stanu epidemii, z wyłączeniem z korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby strata nie powstała (art. 2 ust. 2 Specustawy) oraz z odliczeniem środków otrzymanych do tej pory w postaci pomocy publicznej, przede wszystkim tarcz antykryzysowych (art. 2 ust. 3 Specustawy). Podczas konferencji prasowej zapewniono, że Specustawa odszkodowawcza nie będzie naruszać europejskich regulacji dotyczących pomocy publicznej. Zgodnie z art. 2 ust. 4 Specustawy, do odszkodowania zastosowanie znajdą przepisy kodeksu cywilnego z wyłączeniem art. 415-417(2).
Specustawa odszkodowawcza w zakresie trybu ubiegania się o odszkodowania wzorowana jest na trybie przewidzianym w ustawie z 22 listopada 2002 r. o wyrównywaniu strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela. W uzasadnieniu projektu Specustawy przeczytać można bowiem, że „mimo tego, iż stan klęski żywiołowej nie został wprowadzony, obywatele funkcjonują w faktycznym stanie nadzwyczajnym”. W związku z tym, w ślad za ustawą z 2002 r., decyzję w przedmiocie wypłaty środków podejmować miałby wojewoda właściwy ze względu na miejsce powstania straty (art. 5 ust. 1 – 3 Specustawy), maksymalnie w ciągu trzech miesięcy od złożenia stosownego pisemnego wniosku (art. 5 ust. 4 Specustawy), zaś wypłata odszkodowania nastąpić miałaby w ciągu 30 dni od dnia doręczenia decyzji poszkodowanemu (art. 5 ust. 5 Specustawy). Wniosek zawierać powinien m.in. określenie poniesionej straty majątkowej oraz czas, miejsce i okoliczności jej powstania a także rodzaj ograniczenia, z którego wynikła strata (art. 4 ust. 2 Specustawy). Postępowanie przed wojewodą toczyć ma się co do zasady w oparciu o ogólne przepisy kodeksu postępowania administracyjnego (art. 7 Specustawy). Od decyzji administracyjnej, mającej charakter ostatecznej, będzie przysługiwało poszkodowanemu odwołanie do sądu powszechnego, na złożenie którego Specustawa określa termin 30 dni (art. 6 ust. 1 Specustawy). Co istotne, wniesienie powództwa nie będzie wstrzymywało wykonania decyzji wojewody.
Pozostałe założenia projektu
Z pozostałych założeń projektu jako najbardziej istotne można wskazać:
brak pobierania opłaty od pozwu wnoszonego do sądu powszechnego przez podmiot niezadowolony z decyzji wojewody w przedmiocie odszkodowania (art. 10 Specustawy);
dziedziczność roszczenia odszkodowawczego (art. 9 Specustawy).
Zespół Kubas Kos Gałkowski cały czas monitoruje regulacje i zalecenia wydawane przez organy rządowe i na bieżąco opracowuje konkretne rozwiązania prawne. Pozostajemy w gotowości, aby udzielić wsparcia i odpowiedzi na wszelkie pojawiające się pytania. W razie jakichkolwiek wątpliwości związanych z COVID-19 oraz wpływem pandemii na Państwa działalność, jesteśmy do Państwa dyspozycji.
Artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny, abstrakcyjny i ogólny, nie stanowi opinii prawnej lub porady ani nie może być traktowany jako świadczenie pomocy prawnej w jakiejkolwiek formie. Materiały zawarte w niniejszym artykule nie mogą stanowić podstawy jakiejkolwiek odpowiedzialności Kancelarii lub autora artykułu w stosunku do osób trzecich. Kancelaria "Kubas Kos Gałkowski – Adwokaci sp. p". sp. k. może udzielić porady prawnej lub sporządzić opinię wyłącznie i dopiero po zapoznaniu się ze stanem faktycznym konkretnej sprawy. W celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji lub pomocy prawnej skontaktuj się z naszym prawnikiem.